ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ

ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΛΩΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥΣ (1)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών κατά

τα ταξίδια δια θαλάσσης και εσωτερικής πλωτής οδού αρχίζει να ισχύει από την 18 Δεκεμβρίου

2012. Προβλέπει ένα ελάχιστο σύνολο δικαιωμάτων για τους επιβάτες που ταξιδεύουν:

Σε υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών όπου ο λιμένας επιβίβασης βρίσκεται σε κράτος μέλος,
σε υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών που εκτελούνται από μεταφορείς της Ένωσης από λιμένα ευρισκόμενο σε τρίτη χώρα σε λιμένα ευρισκόμενο σε κράτος μέλος, και
σε κρουαζιέρα όπου το λιμάνι επιβίβασης βρίσκεται σε κράτος μέλος (2).

Ο κανονισμός, ωστόσο, δεν εφαρμόζεται σε ορισμένες κατηγορίες υπηρεσιών πλωτών μεταφορών (3).

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 δεν αποκλείει την υποβολή προσφυγής για αποζημίωση από τους επιβάτες ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο όσον αφορά τις εξατομικευμένες ζημίες που προκύπτουν από ακύρωση ή καθυστέρηση των υπηρεσιών μεταφοράς.

Δικαίωμα ενημέρωσης

Όλοι οι επιβάτες που ταξιδεύουν δια θαλάσσης ή εσωτερικής πλωτής οδού έχουν το δικαίωμα για επαρκείς πληροφορίες καθ 'όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Το δικαίωμα αυτό περιλαμβάνει την ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών και τα στοιχεία επικοινωνίας του εθνικού φορέα επιβολής της νομοθεσίας, καθώς και σχετικά με την προσβασιμότητα στη μεταφορά τους των ατόμων με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητας.

Σε περίπτωση ακύρωσης ή καθυστέρησης κατά την αναχώρηση, τους επιβάτες έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται από τον μεταφορέα ή τον φορέα εκμετάλλευσης λιμενικού τερματικού σταθμού για την καθυστέρηση ή την ακύρωση το αργότερο 30 λεπτά μετά την προγραμματισμένη ώρα αναχώρησης, καθώς και για την εκτιμώμενη ώρα αναχώρησης και άφιξης αμέσως μόλις οι πληροφορίες αυτές γίνουν διαθέσιμες.

Δικαίωμα στους όρους των συμβάσεων που δεν εισάγουν διακρίσεις

Όλα τα πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να μην γίνονται θύματα διακρίσεων άμεσα ή έμμεσα σχετικά με την ιθαγένειά τους ή τον τόπο εγκατάστασης του μεταφορέα ή του πωλητή εισητηρίων εντός της Ένωσης κατά την αγορά εισιτηρίων για τις υπηρεσίες πλωτών μεταφορών και κρουαζιέρες.

Δικαίωμα μέριμνας και συνδρομής

Σε περίπτωση καθυστέρησης άνω των 90 λεπτών ή ακύρωσης υπηρεσίας επιβατών ή κρουαζιέρας, και όπου είναι ευλόγως δυνατό, προσφέρονται στους επιβάτες δωρεάν σνακ, γεύματα ή αναψυκτικά ανάλογα του χρόνου αναμονής τους.

Όταν η καθυστέρηση ή η ακύρωση μιας αναχώρησης απαιτεί μία ή περισσότερες επιπλέον διανυκτερεύσεις για τον επιβάτη, προσφέρεται κατάλληλη στέγαση δωρεάν στο πλοίο ή στην ξηρά από τον μεταφορέα καθώς και μεταφορά από και προς το λιμενικό τερματικό σταθμό στον τόπο διαμονής τους. Όταν ένας μεταφορέας αποδείξει ότι η ακύρωση ή η καθυστέρηση οφείλεται σε καιρικές συνθήκες που ενδεχομένως θέτουν σε κίνδυνο την ασφαλή λειτουργία του πλοίου, απαλλάσσεται από την υποχρέωση παροχής δωρεάν καταλύματος.

Ο επιβάτης δεν δικαιούται βοήθεια από τον μεταφορέα, εάν ήταν αυτός ή αυτή ενημερωθεί για την ακύρωση ή την καθυστέρηση πριν από την αγορά του εισιτηρίου ή όταν η ακύρωση ή η καθυστέρηση οφείλεται σε σφάλμα του επιβάτη.

Δικαiωμα αλλαγής δρομολογίου και επιστροφής εξόδων σε περίπτωση ακύρωσης ή καθυστέρησης

Σε περίπτωση καθυστέρησης μεγαλύτερης των 90 λεπτών σε σύγκριση με την προγραμματισμένη την ώρα αναχώρησης ή ακύρωσης μιας υπηρεσίας μεταφοράς επιβατών, οι επιβάτες έχουν δικαίωμα να επιλέξουν μεταξύ:
της αλλαγής δρομολογίου προς στον τελικό προορισμό χωρίς πρόσθετο κόστος το συντομότερο δυνατό υπό ανάλογες συνθήκες, και
της επιστροφής της τιμής του εισιτηρίου σε συνδυασμό, κατά περίπτωση, με δωρεάν υπηρεσία επιστροφής με την πρώτη ευκαιρία στο πρώτο σημείο αναχώρησης που καθορίζεται στη σύμβαση μεταφοράς.

Δικαίωμα αίτησης για μερική αποζημίωση της τιμής του εισιτηρίου σε περίπτωση καθυστέρησης κατά την άφιξη στον τελικό προορισμό

Οι επιβάτες μπορούν να ζητήσουν την αποζημίωση του 25% της τιμής του εισιτηρίου από το μεταφορέα, όταν η καθυστέρηση στην άφιξη στον τελικό προορισμό υπερβαίνει:

τη 1 ώρα σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού μέχρι 4 ωρών
τις 2 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού άνω των 4 ωρών, αλλά όχι άνω των 8 ώρων
τις 3 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού άνω των 8 ωρών, αλλά όχι άνω των 24 ωρών
τις 6 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού άνω των 24 ωρών

Οι επιβάτες μπορούν να ζητήσουν την αποζημίωση του 50% της τιμής του εισιτηρίου από το μεταφορέα, όταν η καθυστέρηση στην άφιξη στον τελικό προορισμό υπερβαίνει:

τις 2 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού μέχρι 4 ωρών
τις 4 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού άνω των 4 ωρών, αλλά όχι άνω των 8 ωρών
τις 6 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού άνω των 8 ωρών, αλλά όχι άνω των 24 ωρών
τις 12 ώρες σε περίπτωση προγραμματισμένου ταξιδιού άνω των 24 ωρών

Ωστόσο, ο μεταφορέας απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης στους επιβάτες σε περίπτωση καθυστέρησης στην άφιξη, εάν αποδείξει ότι η καθυστέρηση είναι αποτέλεσμα καιρικών συνθηκών οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την ασφαλή λειτουργία του πλοίου ή από έκτακτες περιστάσεις που παρεμποδίζουν την εκτέλεση της υπηρεσίας μεταφοράς, που δεν θα μπορούσαν να αποφευχθουν φυσιολογικά.

Δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία και των επιβατών μειωμένης κινητικότητας:

εκτός από τα γενικά δικαιώματα των επιβατών, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα έχουν τα ακόλουθα δικαιώματα όταν ταξιδεύουν με πλωτό μέσο μεταφοράς, ώστε να τους παρέχεται το δικαίωμα μεταφοράς σε ισότιμη βάση με άλλους επιβάτες:

α) το δικαίωμα πρόσβασης στις μεταφορές ατόμων με αναπηρία και ατόμων με μειωμένη κινητικότητα χωρίς καμία διάκριση

Οι μεταφορείς, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και οι διοργανωτές ταξιδίων δεν μπορούν να αρνηθούν να δεχτούν κράτηση, προσφορά εισιτηρίου ή επιβίβαση προσώπων για τους λόγους αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας. Όπου δεν είναι δυνατή η μεταφορά ατόμου με αναπηρία ή ατόμου με μειωμένη κινητικότητα επί του πλοίου για λόγους ασφαλείας ή λόγω της αδυναμίας επιβίβασης που προκύπτει από το σχεδιασμό του πλοίου ή των λιμενικών υποδομών και εξοπλισμού, μεταφορείς, πρακτορεία ταξιδίων και ταξιδιωτικοί πράκτορες πρέπει να καταβάλουν κάθε εύλογη προσπάθεια για να προτείνουν στον ενδιαφερόμενο μια αποδεκτή εναλλακτική μεταφορά. Άτομα με αναπηρία και άτομα με μειωμένη κινητικότητα που κάνουν κράτηση, οι οποίοι έχουν ειδοποιήσει τον μεταφορέα για τις συγκεκριμένες ανάγκες, αλλά εξακολουθούν να αρνούνται της επιβίβασης, μπορούν να επιλέξουν μεταξύ αποζημίωσης ή αλλαγής δρομολογίου, η οποία εξαρτάται από την εκπλήρωση των ρυθμιστικών απαιτήσεων ασφαλείας. Οι μεταφορείς, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες ή οι διοργανωτές ταξιδίων δεν μπορούν να ζητούν από άτομα με αναπηρία ή άτομα με μειωμένη κινητικότητα να πληρώσουν υψηλότερο κόστος για κρατήσεις ή εισιτήρια. Τα εισιτήρια και οι επιφυλάξεις προσφέρονται στα άτομα με αναπηρία ή στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα υπό τους ίδιους όρους με τους άλλους επιβάτες. Οι μεταφορείς και οι φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών πρέπει να παρέχουν τις χωρίς διακρίσεις συνθήκες πρόσβασης για τη μεταφορά ατόμων με αναπηρία, ατόμων με μειωμένη κινητικότητα καθώς και των συνοδών τους.

β) το δικαίωμα ειδικής υποστήριξης

Τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα έχουν το δικαίωμα για την παροχή δωρεάν βοήθειας από τους μεταφορείς και τους φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών σε λιμένες και επί του πλοίου, συμπεριλαμβανομένων της επιβίβασης και της αποβίβασης.Τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα πρέπει να ενημερώσουν τον μεταφορέα κατά τη στιγμή της κράτησης ή κατά την προμήθεια του εισιτηρίου τους για τις συγκεκριμένες ανάγκες τους όσον αφορά τη διαμονή, τα καθίσματα, απαιτούμενες υπηρεσίες ή την ανάγκη τους να φέρουν εξοπλισμό ιατρικής περίθαλψης. Για οποιαδήποτε άλλη βοήθεια τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα πρέπει να ενημερώνουν τον μεταφορέα ή τον φορέα εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών τουλάχιστον 48 ώρες πριν και πρέπει να παρουσιαστούν τη συμφωνημένη ώρα μπροστά κατά τον γνωστοποιημένο χρόνο επιβίβασης σε καθορισμένο σημείο.

γ) δικαίωμα αποζημίωσης για απώλεια ή ζημία στον εξοπλισμό μετακίνησης

Όταν ο μεταφορέας ή ο φορέας εκμετάλλευσης τερματικού σταθμού, λόγω παραμέλησης ή βλάβης του, προκάλεσε απώλεια ή κατέστρεψε τον εξοπλισμό μετακίνησης ή άλλο ειδικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται από άτομο με αναπηρία ή από άτομο με μειωμένη κινητικότητα, πρέπει να πληρώσει τα άτομα με ειδικές ανάγκες πρόσωπο ή το άτομο με μειωμένη κινητικότητα αποζημίωση που αντιστοιχεί στην αξία αντικατάστασης του εν λόγω εξοπλισμού ή, εάν είναι δυνατή η επισκευή του εξοπλισμού, τις δαπάνες επισκευής του.

Δικαίωμα υποβολής καταγγελιών στους μεταφορείς και εθνικοί φορείς επιβολής της νομοθεσίας (ΕΦΕΝ)

Οι επιβάτες μπορούν να υποβάλλουν καταγγελίες στους μεταφορείς και στους φορείς εκμετάλλευσης τερματικών σταθμών εντός δύο μηνών από την ημερομηνία που πραγματοποιήθηκε η παροχή της υπηρεσίας μεταφοράς ή από την ημερομηνία που θα έπρεπε να έχει πραγματοποιηθεί. Ο μεταφορέας ή ο φορέας εκμετάλλευσης τερματικού σταθμού πρέπει να διαθέτει σύστημα διαχείρισης των καταγγελιών σε λειτουργία. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να ειδοποιήσει τον επιβάτη εντός ενός μήνα από την ημερομηνία παραλαβής της καταγγελίας αναφορικά με το εάν η καταγγελία είναι τεκμηριωμένη, απορρίπτεται, ή εξακολουθεί να εξετάζεται. Ο μεταφορέας ή ο τερματικός σταθμός οφείλει να παρέχει στον επιβάτη τελική απάντηση εντός 2 μηνών από την παραλαβή της καταγγελίας.

Οι επιβάτες μπορούν να υποβάλουν καταγγελίες σχετικά τις ισχυριζόμενες παραβάσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 σε εθνικούς φορείς επιβολής της νομοθεσίας.

Επιβολή των δικαιωμάτων των επιβατών από τους εθνικούς φορείς επιβολής της νομοθεσίας και συγκρίσιμοι μηχανισμοί ελέγχου

Στα κράτη μέλη, οι ορισθέντες εθνικοί φορείς επιβολής της νομοθεσίας οφείλουν να επιβάλουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 όσον αφορά τις υπηρεσίες επιβατών και τις κρουαζιέρες από λιμένες που βρίσκονται στο έδαφος του εν λόγω κράτους μέλους και τις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών από τρίτη χώρα προς αυτούς τους λιμένες.

Όταν ένα κράτος μέλος έχει αποφασίσει να εξαιρέσει τις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών που καλύπτονται από τις συμβάσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας ή τις ολοκληρωμένες υπηρεσίες από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, θα πρέπει να εξασφαλίσει ότι ένας συγκρίσιμος μηχανισμός επιβολής των δικαιωμάτων των επιβατών έχει τεθεί σε λειτουργία.

(1) Περίληψη που καταρτίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 23 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ 1177/2010. Η παραπάνω περίληψη δεν έχει νομική αξία.

(2) Οι επιβάτες κρουαζιερόπλοιων δεν έχουν δικαίωμα αναδρομολόγησης και επιστροφής σε περίπτωση ακυρωμένων ή καθυστερημένων αναχωρήσεων, ούτε δικαίωμα αποζημίωσης της τιμής του εισιτηρίου σε περίπτωση καθυστέρησης της άφιξης.

(3) Πλοία πιστοποιημένα να μεταφέρουν μέχρι 12 επιβάτες, πλοία που διαθέτουν πλήρωμα υπεύθυνο για τη λειτουργία του πλοίου που αποτελείται από όχι περισσότερα από τρία άτομα, υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών χωρίς επιστροφή κάτω των 500 μέτρων, εκδρομές και περιηγήσεις εκτός από κρουαζιέρες, πλοία που δεν κινούνται με μηχανικά μέσα και πρωτότυπα και πιστά αντίγραφα ιστορικών επιβατηγών πλοίων σχεδιασμένα πριν από το 1965 κατασκευασμένα κυρίως με τα πρωταρχικά τους υλικά, πιστοποιημένα για μεταφορά έως και 36 επιβατών, αποκλείονται.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν τον κανονισμό, ο οποίος προβλέπει ότι τα δικαιώματα των επιβατών διασφαλίζονται επαρκώς στο πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας, σε ποντοπόρα πλοία των οποίων το μέγιστο επιτρεπόμενο φορτίο είναι μικρότερο από 300 τόνους, τα οποία εκτελούσαν εσωτερικές μεταφορές έως τις 17 Δεκεμβρίου 2014, και για αόριστο χρονικό διάστημα σε υπηρεσίες μεταφοράς που καλύπτονται από υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας, συμβάσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας ή ολοκληρωμένες υπηρεσίες.

ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ